กายภาพบำบัดแบบไหนถึงจะเหมาะกับผู้ป่วย Stroke?
หลายคนอาจเข้าใจว่าการทำกายภาพบำบัดเป็นแค่ “การขยับแขนขา” วันละนิด แต่ความจริงการกายภาพบำบัดคือการฟื้นฟูอย่างมีประสิทธิภาพที่ต้องอาศัยทั้ง “ความต่อเนื่อง” และ “ความเหมาะสม”
จากรายงานการวิจัยของ National Clinical Guideline Centre ระบุว่า ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองควรทำกายภาพบำบัดอย่างน้อย
45 นาทีต่อวัน 5 วันต่อสัปดาห์ เพื่อกระตุ้นสมองให้สร้างการเชื่อมโยงใหม่ (Neuroplasticity) และฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
นอกจากนี้ยังต้อง “ทำอย่างสม่ำเสมอ” ไม่ขาดตอน เพราะสมองต้องการการกระตุ้นต่อเนื่อง ตลอดถึงต้อง “ทำให้เหมาะกับอาการ” ไม่หนักเกินไป แต่ไม่เบาจนไร้ผล
รวมถึงต้อง “ทำกับมืออาชีพ” เพื่อหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บ และได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจนและต้อง “ประเมินและปรับแผนสม่ำเสมอ” เพราะร่างกายเปลี่ยน สมองตอบสนองต่างกันในแต่ละระยะ
*ที่มา : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK327902
สรุปสำคัญ
สมองของคุณสามารถเปลี่ยนแปลงและปรับตัวได้ แม้เวลาจะผ่านไปหลายปีหลังจากได้รับบาดเจ็บ
การทำกิจกรรมซ้ำๆ ช่วยสร้างการเชื่อมโยงของสมองใหม่
การท้าทายสมองช่วยให้สมองแข็งแรงและฟื้นตัว
ไม่กี่เดือนแรกหลังจากการบาดเจ็บเป็นช่วงสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงของสมอง
การใช้เครื่องมือและวิธีการที่หลากหลายช่วยเร่งการฟื้นตัวของสมอง
ตัวอย่างวิธีฝึกและเทคโนโลยีที่ใช้
1. การฝึก Dual N-Back
ฝึกความจำในการทำงานและสติ โดยเริ่มจากระดับง่าย ๆ เช่น 2-back ใช้เวลาวันละ 10 นาที ค่อย ๆ เพิ่มระดับเมื่อทำได้ดีขึ้น แอปอย่าง BrainHQ และ Lumosity มีแบบฝึกนี้ให้ใช้งาน
2. ใช้มือตรงข้าม
การใช้มือที่ไม่ถนัด (เช่น แปรงฟันหรือใช้เมาส์) ช่วยกระตุ้นการเชื่อมโยงระหว่างสมองซีกซ้ายและขวา และลดภาวะ “ไม่ใช้งานตามเคย” หลังการบาดเจ็บ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง
3. ฝึกขอบคุณแบบตั้งใจ
การจดบันทึกหรือคิดถึงสิ่งที่คุณรู้สึกขอบคุณทุกวัน ช่วยปรับโครงสร้างของสมองให้มองโลกในแง่บวกมากขึ้น และลดการทำงานของศูนย์ควบคุมความกลัวในสมอง (amygdala)
เทคโนโลยีฝึกสมอง
Lumosity
เกมฝึกสมองที่ออกแบบมาเพื่อพัฒนาทักษะต่างๆ เช่น ความจำ ความเร็วในการประมวลผล การแก้ปัญหา เหมาะสำหรับใช้เสริมสุขภาพสมองประจำวัน
Muse 2
ที่คาดศีรษะตรวจคลื่นสมอง EEG แสดงฟีดแบ็กแบบเรียลไทม์ ช่วยฝึกสมาธิ ลดความเครียด และฝึกสมองให้อยู่ในภาวะโฟกัสมากขึ้น
งานวิจัยสนับสนุน
วารสาร Journal of Cognitive Neuroscience และ PNAS รายงานว่าการฝึกสมองช่วยเพิ่มความจำในการทำงานและความฉลาดในการแก้ปัญหา
การเปลี่ยนแปลงของสมอง (neuroplasticity) เกิดขึ้นได้แม้ในผู้ใหญ่ ซึ่งใช้ในการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองหรือบาดเจ็บทางสมอง
เทคโนโลยีล้ำสมัย
AI + สมอง
AI สามารถสร้างโปรแกรมฝึกเฉพาะบุคคลตามคลื่นสมอง สภาพแวดล้อม และผลลัพธ์ก่อนหน้า เพื่อเร่งกระบวนการฟื้นฟูและพัฒนา
Brain-Computer Interfaces (BCIs)
เชื่อมสมองเข้ากับคอมพิวเตอร์โดยตรง ใช้คลื่นสมองควบคุมอุปกรณ์ เช่น แขนกล หรือใช้กระตุ้นสมองเพื่อฟื้นตัวจากอัมพาต
Virtual Reality (VR)
ใช้โลกเสมือนฝึกทักษะและฟื้นฟูสมอง เช่น การเดินหรือทำงานในสภาพแวดล้อมเสมือนที่ปลอดภัยและปรับระดับความยากได้
แนวทางปฏิบัติ
ฝึกอย่างสม่ำเสมอ: 45 นาทีต่อวัน 5 วันต่อสัปดาห์
เปลี่ยนกิจวัตรประจำวัน: ใช้มือตรงข้าม เล่นเครื่องดนตรี ทำงานฝีมือ
รวมกิจกรรมอื่น: ออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ และกินอาหารที่ดีต่อสมอง
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: Neuroplasticity คืออะไร?
A: ความสามารถของสมองในการเปลี่ยนแปลง สร้างเส้นทางใหม่ และฟื้นตัวได้
Q: สมองยังเปลี่ยนแปลงได้หลังบาดเจ็บหรือไม่?
A: ได้แน่นอน แม้หลายปีหลังจากได้รับบาดเจ็บ
Q: ต้องใช้เวลานานแค่ไหนถึงจะเห็นผล?
A: ความสม่ำเสมอคือกุญแจ ใช้เวลาไม่นานหากฝึกทุกวันอย่างตั้งใจ
บริการที่โดดเด่นของศูนย์ฟื้นฟูแสนปิติ
✅ โปรแกรมฟื้นฟูรายวันและแบบเข้าพัก
✅ นักกายภาพบำบัดและนักกิจกรรมบำบัดเฉพาะทาง
✅ ห้องฟื้นฟูระบบประสาทด้วยเครื่องมือมาตรฐานระดับโรงพยาบาลใหญ่
✅ ระบบติดตามผลและประเมินความก้าวหน้ารายสัปดาห์
✅ บริการให้คำปรึกษาสำหรับครอบครัวและผู้ดูแล
ปรึกษาหรือสอบถามข้อมูเกี่ยวกับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
โทร : 096-889-5395
inbox หรือทางเว็บไซต์
https://www.sanpitinursinghome.com
